Juli 2006

Melati van Java: De Ring der grootvorstin Aangeboden door de handelsonderneming Nobel, Groningen, 192[?], eerste dr. 1889

Zo'n 80 jaar geleden bood de handelsonderneming Nobe deze roman aan "van een bekend schrijfster" met de woorden: "Voor U met deze lectuur begint, vragen wij gaarne enkele oogenblikken uw aandacht voor de producten koffie, thee en cacao, die door ons in den handel gebracht worden onder den naam: Nobel". Die kwaliteit vond men ook terug in deze bijzondere novelle.

De ring der grootvorstin is de geschiedenis van Charlotte, eens kroonprinses van Rusland en de moeder van de latere Czaar Peter II. Zij is van het Russische hof gevlucht en leidt met haar tweede echtgenoot, Henri D'Auban, en hun twee kinderen een gelukkig leven in Louisiana, op een onderneming temidden van Indianen.

In de beschrijving van de omgang tussen de kinderen en de Indianen, klinkt de koloniale situatie uit Indië door. De dochter Christine vraagt haar moeder waarom ze eigenlijk niet met Indiaanse kindertjes mag spelen. Een dialoog ontstaat.

"Waarom mag dat niet, ze zijn immers ook kinderen van Onzen Lieven Heer, Hij heeft ze toch geschapen, zij zijn ook mijn broeders en zusters."
"Zeker, zeker, maar die Indianen hebben andere gewoonten, andere gebruiken dan wij, de meesten zijn niet eens christenen."
"Maar zij zullen het worden als zij begrijpen dat de christenen beter zijn dan zij, en wanneer Armand…"
"Stil kind! wij hebben veel meer geleerd, wij zijn beschaafder, zij zijn wild en onwetend en daarom daarom..."
"Zijn zij niet slechter dan wij, men kan op hen vertrouwen. Wanneer zij eens vriendschap met iemand sluiten dan is 't voor altijd. O, ik ken ze zoo goed!" [p.10-11]

Na een onthutsend bericht uit Rusland vertrekt het gezin uit Amerika, weer terug naar het land waar Charlotte vandaan kwam. Dan beginnen de verwikkelingen pas goed: intriges, bedrog, hartverscheurende dilemma's en liefde wisselen elkaar in hoog tempo af. Uiteindelijk neemt Charlotte een ingrijpende beslising.

Met De ring der grootvorstin schreef Melati een historische roman die verbaast, ontroert en vooral intrigeert. Want waarom die idealisering van het christelijke westen ten opzichte van de Indianen, en wat zijn toch die opmerkelijke gelijkenissen tussen hen en de toenmalige Indonesiërs? Vragen die een antwoord nodig hebben en dat vindt u in het boek van deze maand.

Klik op het plaatje om De ring der grootvorstin te downloaden (bevat een zipfile: Word 149 kb).

Wilt u de vorige afleveringen met de andere Boeken Van De Maand zien? Klik dan hier.