Februari 2006

Haar held Amsterdam: L.J. Veen, zonder jr. (eerste dr. ca 1900)

Een meisjesboek, met nauwelijks een woord over Indië, maar wel met opmerkelijke gedachten over meisjes van stand die moeten trouwen. Van Haar held zijn verschillende edities bekend, het ene omslag nog luxer en liever dan het andere. Het moet een geliefd cadeau zijn geweest en dat kunnen wij ons levendig voorstellen. Een meeslepend verhaal over freules (een zeer mooie, een intelligente en een jonge die nog alle kanten op kan), geheimzinnige broers, een spannende man die een foute man blijkt te zijn, in zo'n boek kon elk meisje zich wel vinden.

Haar held bevat de liefdesgeschiedenis tussen freule Valérie van Wameldinge (de mooie) en Norbert de Maubel Rooze. Zij bewondert hem, maar is ook bang voor hem. Haar zusje Lucie (de intelligente freule) bestudeert Noberts karakter en komt tot een negatief oordeel. Ook over het huwelijk, waarin vrouwen min of meer de lijfeigene worden van de echtgenoot. Lucie vraagt zich af, of dat Gods bedoeling is van het huwelijk.

Haar twijfel over het huwelijk als ieaal voor de vrouw wordt gevoed door haar broer Mark. Hij wijst haar op een zelfstandige werkkring, die in de filantropie. Ze kan arbeiders bijstaan in het dagelijks leven en daarin beschaving brengen. Lucie voelt daar veel voor.

In Lucie herkennen we de schrijfster zelf. Ook Melati van Java was actief in de filantropie, twijfelde aan de wettelijke verplichting van vrouwen om gehoorzaamheid aan een echtgenoot te beloven. Net als Lucie vond zij een autonoom bestaan ideaal.

Na verschillende verwikkelingen, waarin een voorval met de noviteit van die dagen, een heuse auto, krijgt Lucie gelijk. Ook Valérie vindt het geluk, maar niet met Norbert.

Een feministisch boek? Misschien. Zeker draagt het op een onomwonden manier de gedachte uit dat elk meisje, wie zij ook is, haar levensgeluk niet per definitie in handen van een man moet leggen. En dat was rond 1900 een uiterst moderne gedachte.

Klik op het plaatje om Haar held te downloaden (bevat een zipfile: Word 216 kb).

Wilt u de vorige afleveringen met de andere Boeken Van De Maand zien? Klik dan hier.