Hermelijn (tweede deel)

Hermelijn verscheen destijds, in 1885, in twee delen. Vorige maand lazen we het eerste deel, en nu kunnen we de ontknoping van het verhaal in het tweede deel lezen.

De familie de Géran gaat met groot gezelschap een uitstapje maken: de Merapoe bezichtigen. De vulkaan rommelt onheilspellend. Hermelijn verliest haar evenwicht en wil zich eigenlijk in de krater storten; de zelfmoord wordt voorkomen. Zo gebeuren er meer gruwelijkheden, die Melati subtiel beschrijft.

Het huwelijk tussen Hermelijn en Conrad is nog steeds slecht. Zij bewondert zijn schoonheid (viriele Indische man met donkere ogen) maar is te trots om hem te benaderen. Hij heeft ontzag voor haar eruditie, maar vermoedt dat ze op hem neerkijkt. Er is een indringster voor nodig om deze twee tot elkaar te brengen, maar daarmee is de roman nog lang niet ten einde.

De verdere ontwikkelingen draaien vooral rondom Corona de Géran en Thoren van Hagen. Zij Indisch, hij Hollands. Beiden trots en koppig. Een groot ego, zeggen we modern. Zij gaan elkaar liefhebben, maar kibbelen. Corona zegt meer gevoel voor de Javaanse bevolking te hebben, maar Thoren beweert dat zijn boekenwijsheid superieur is. In het heetst van de strijd striemt zij met haar karwats over zijn gezicht. Een blijvend litteken zal het gevolg zijn. Hij vlucht uit Indië. Zij wordt bitter.

Pas na lange omzwervingen en veel onheil - de Merapoe barst uit, een wijze oude Javaanse vrouw weigert obat aan Corona, de rijke koffiefamilie komt financieel aan de afgrond en Thoren trouwt bijna met een meisje uit Limburg- vinden de twee elkaat terug. In Limburg, de streek waar Melati van Java enkele jaren gewoond heeft.
Maar eind goed, al goed: de roman eindigt met de terugkeer naar Indië.

Net als in het eerste deel, leren we hier een Indische familie in alle nuances van afkomst kennen: van bijna-Indonesisch tot bijna Indisch. Omgangsvormen en innerlijke gesteldheden beschrijft Melati met afwisselende sympathie. Wat opvalt, is de plaats die zij met ernst inruimt voor de Javaanse mystiek en voor de genezing met 'obat', kruiden.

Ongeveer 25 jaar lang bleven beide delen van Hermelijn geliefd bij het lezerspubliek. Wie begint bij het eerste deel, betreurt het wanneer het tweede deel uit is. Meeslepend, fascinerend en met een moraal die aanspreekt, dat is Hermelijn.

Gebruikte editie: Melati van Java: Hermelijn Deel 1 Schiwdam: H.A.M. Roelants, 1908 (eerste druk 1885)
Aantal boekpagina's: 234
Verkrijgbaarheid: redelijk
Prijs: ongeveer 20 euro voor latere drukken

Klik op het plaatje om Hermelijn (deel 2) te downloaden (bevat een zipfile: Word 112 kb).

Wilt u de vorige afleveringen met de andere Boeken Van De Maand zien? Klik dan hier.