doorzoek het gehele Damescompartiment
Damescompartiment online

Louise de Neve / Louise B.B.
(1859-1913)


Louise de Neve / Louise B.B.

foto: KITLV, afd.HISDOC nr. 4675

Een weemoedig gezichtje staart ons aan uit verre verleden... en daar was reden genoeg voor. Zij moet veel heimwee hebben gekend in haar leven, heimwee naar haar geboorteland Indië, dat zo vaak onderwerp en decor was voor haar novellen en romans.

Louise Adriana Johanna de Neve werd geboren op 4 april 1859, te Padang. Zij was het eerste kind van Louise Christina Johanna Loder en de jonge luitenant Gilles Pieter de Neve. Hij was afkomstig uit een oude Franse familie van naar Nederland gevlucht was eind 16de eeuw.

In Padang bracht Louise haar eerste kinderjaren door. Na een tweejarig verblijf in Den Haag - vader was op verlof - ging het gezin De Neve naar Soerabaja. Hier overleed haar moeder; Louise was toen ongeveer 12 jaar. Het werd verstandig geacht om het jonge meisje naar Nederland te zenden, en zo gebeurde. Zij kwam in Leiden onder de hoede van haar tantes, die weliswaar rechtvaardig maar ook streng waren. Of zij de halfwees konden troosten, laat zich raden. Toch zou zij bij hen z'n zes jaren doorbrengen.

In 1877 riep haar vader Louise naar huis. Hij had op Atjeh gevochten, en wilde nu met zijn kind te Batavia gaan wonen. Aan de zijde van papa leerde Louise het grote uitgaansleven van Batavia kennen: bals, soirées, dansen, het logeren aan het hof van de Gouverneur-Generaal, toneelvoorstellingen en recepties. Papa had een mooie carrière gemaakt; hij was uiteindelijk Luitenant-geenraal van 't Indische leger. In Leiden had ze de burgerwereld leren kennen, nu leerde ze via haar vader de Indisch-militaire wereld kennen. Het was van korte duur. Al na drie jaar (in 1880) werd vader gepensioneerd en trok hij naar Leiden. Louise ging mee, en kwam aan het hoofd van de huishouding te staan. Zij was nu 21 jaar en droeg de zorg voor haar vader en zes broers en zusters.

Drie jaar vervulde zij deze zorgplichten. Toen vertrok ze met een zusje De Wijs-de Neve naar Den Haag, waar zij vrijwel al haar litteraire werk schreef. Dit zusje en haar echtgenoot hadden Louise in 1877 aan de kade opgehaald. Louise's zusje was donker, maar Louise niet. Het verhaal gaat, dat De Wijs verbaasd uitriep: "Wel jou, blonde bliksem!" En daarmee was een schrijfstersnaam geboren.

Pas in 1883 zou deze te pas komen. In de Leidse tijd had zij dagelijks aan een ziek buurmeisje een brief met een klein verhaaltje gegeven. Zwager De Wijs stuurde deze aan Conrad Busken Huet, die postief reageerde. In zijn voorwoord bij Kindervreugd en Kinderleed, het debuut van Louise B.B. in 1884 schreef hij in een lovende voorrede onder andere: "De voedzame graankorrel, door de Nederlandsche kippetjes hier te pikken, is niet van mij. Ik kraai slechts, oude haan. Maar voor de zuiverheid van het meel sta ik in."

Ander boeken volgden, waaronder het destijds zeer populaire Janneke de pionierster, dat bijna spreekwoordelijk werd voor moedige vrouwen die ontberingen leden. In het tijdschrift Eigen Haard schreef Louise B.B. verschillende novellen. Onder haar eigen naam publiceerde ze met Johanna Naber De Vorstinnen van het Huis van Oranje, een zeer fraai en kostbaar uitgevoerd boek.

Maar Louise was niet gezond.
Zij had hartklachten. Later kwam daar een nierziekte bij. In mei 1913 moest zij verplicht kuren. Maar op 20 juni van dat jaar kwam een nieuwe aanval, waaraan ze bezweek. Louise B.B. werd 54 jaar.

Eigen Haard schreef treurig: "Zij heeft een breeden kring van lezers aan zich verplicht, zij heeft tot het laatst gewoekerd met haar gaven, en haar naam zal, met die harer beste werken, ongetwijfeld in dankbare herinnering blijven."

En zo is het.

Meer lezen van Louise de Neve / Louise B.B.?

De onderstaande bibliografie is vergenomen uit het Levensbericht. Of het genoemde werk Indische fragmenten bevat, is niet nagegaan. Naast deze zelfstandig verschenen titels, publiceerde Louise B.B. diverse novellen en ander werk in het tijdschrift Eigen Haard. Een aantal daarvan werd uitgegeven, zoals het bekende Janneke de pionierster, dat oorspronkelijk in 1904 verscheen. Andere titels liggen nog altijd in de jaargangen verscholen, zoals de Indische novelle Eerste Indrukken. Nieuwsgierig? Lees de tweede aflevering.


Over Louise de Neve / Louise B.B.

  • 'Levensbericht van Mejuffrouw L.A.J. de Neve (Louise B.B.)' door Jer. de Vries. In: Levensberichten der Afgestorven medeleden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden. Bijdragen tot de Handelingen van 1913-1914. Leiden: Brill, 1914. pag. 99-112.
  • 'Louise de Neve' door E.D.P. In: Van Week tot Week, Wekelijksch bijvoegsel van "Eigen Haard". 28 juni 1913 (no 26) z. pag.
  • 'Louise Adriane Johanna de Neve'. In: Knipselmap Letterkundig Museum (zonder bron) Betreft kort herdenkingsstukje na overlijden van de schrijfster in 1913.
  • Mejuffrouw L.A.J. de Neve (Louise B.B.)' door Jer. de Vries. In : 'Eigen Haard', afkomstig uit de knipselmap van het Letterkundig Museum (zonder bron). Waarschijnlijk eind 1909.
  • Enkele recensies en bespreking van ingezonden brieven in de knipselmap van het Letterkundig Museum (zonder bron)
  • 'Schrijfsters uit het Damescompartiment: Louise de Neve / Louise B.B' door Vilan van de Loo. In: Moesson, april 2002 [onder voorbehoud].