Dé-Lilah:
De lotgevallen van Tommy Snowboy in Japan
Ongepubliceerd, ongedateerd, ongenummerd
(32 pagina's geteld)

Ten geleide
In een regelmatig handschrift, met nauwelijks doorhalingen, noteerde Dé-Lilah in een aantal losse katernen de lotgevallen van haar hoofdpersoon. Het manuscript werd gevonden in de kelder van uitgeverij Honig, die nooit tot publicatie ervan is overgegaan. Bij de antiquair kosten de katernen duizenden guldens, zo vertelde de Joop van den Berg, de ontdekker van Dé-Lilah, aan de conductrice, die daarop een spaarvarken aanschafte.
Alle zinnen en interpuncties zijn overgenomen zoals in het handschrift aanwezig, inclusief onregelmatigheden in bijv. het gebruik van hoofdletters, de woorden tussen [vierkante] haken waren onleesbaar. Het aantal puntjes refereert aan hetzelfde aantal waargenomen letters.

Tommy Snowboy woonde in Shanghai, in de engelse concessie en had er als koopman in "dry goods" veel geld verdiend. Hij was twee en dertig jaar oud, had een ellenlange gestalte, een echt britsch type en een kaal hoofd. Verder was hij van een zeer goedhartige natuur, en zeer royaal, vooral wanneer hij op reis was. Het buskruit had hij niet uitgevonden, maar dat hoefde ook niet, want hij had geld genoeg verdiend om het te laten uitvinden.
Reeds lang was het zijne illusie geweest om eens eene reis te maken naar het alomgeprezen wonderbaar schoone land Nippon op Japan. Hij had in Sjanghai een paar kennissen welke japanners waren en die hem er zeer veel van verteld hadden. Wel! Die luxe kon hij zich best veroorloven. Zóó veel geld kostte het niet, en Shanghai was niet ver van Japan. Slechts vier dagen reizen door de binnenwateren.
De beste tijd om erheen te gaan is wel de lente. Dan verjongd alles in de natuur, de boomen spruiten uit, de "primula veris" bloeit in het gras, tusschen de chryasindten en crocussen, en de camelia's die al in Januari beginnen staan dáár buiten overal in vollen bloei. In Japan bloeien zij niet in de broeikassen, maar koude en sneeuwstormen trotseerende, breken de takken bijna onder het gewicht, der gele, rose en roode bloesems.
En dan de "cherry-blossoms" in de lente. Daarvan heeft Tommy Snowboy veel gehoord, hoewel hij er zich geen idee van vormen kan, zooals dat met iedereen gaat, die die pracht niet met eigen oogen heeft aanschouwd.
Zóó gezegd, zóó gedaan.

Het was in 't begin van April, toen Tommy zijne koffers pakte, en een biljet nam op ééne der Marubooten (van de japanschen mailmaatschappij).
Hij zou wel liever met eene der Empress-booten gegaan zijn van de Canadian-Pacific, maar men had hem dat afgeraden.

Het was veel verstandiger om zich maar dadelijk onder de Japanners te begeven. Het kon al licht mogelijk zijn, dat hij kennis maakte met dezen [... .....] beschaafden japanner, die met hem passagier aan boord was.
Er waren eene menigte eerste klasse passagiers en daaronder ook eenen amerikaansche jonge dame, met name "Miss Corby" slank van gestalte gelijk een japansche bamboe, met mooie fiere gelaatstrekken en een weelderigen bruinen haardos. Natuurlijk stelde Tommy zich dadelijk voor, en was de kennismaking spoedig gemaakt.
De Amerikaansche was globetrotster en in haar korten grijzen rok, haar groen schotsen plaid, haar "Kodak" (photografisch toestel) en haar gidsboek, reisde zij de hele wereld door. Zij kwam pas van China, nadat zij ook Java had bereidsd volgens haar opinie "the garden of the East ; daaraan eenige zeer vleiende opmerkingen over het land; - doch minder vleiende opmerkingen over de bewoners van het eiland toevoegende.
Ook maakte Tommy kennis met eene der japansche passagiers der Aozaki, die pas uit Duitschland was teruggekeerd, en aldaar in de rechten had gestudeerd. Deze jonge Japanner sprak zeer goed duitsch en een weinig engelsch, voldoende om zich verstaanbaar te maken. Hij inviteerde Tommy Snowby om den 29sten der maand naar [Y]eddo - of Tokio te komen, bij gelegenheid van een feest dat aldaar zou worden gegeven ; en ook zou hij hem gaarne geleiden om hem het één en ander te laten zien, zooals de hospitalen en de universiteiten, die op europesche wijze zijn ingericht, en waaraan tevens amerikaansche doktoren en profesooren verbonden zijn.
Tommy Snowboy boog, en vraagde de rechtsgeleerde of het noodig was bij die gelegenheid een hoogen hoed en een rok met panden te dragen? De Japanner hem niet begrijpende, antwoordde 'ja" op deze vraag, zooals zij altijd doen, wanneer zij iemand niet begrijpen.

Tommy Snowboy snelde naar de "Amerikaansche," en met veel beweging vertelde hij haar dat hij geinviteerd was, op een echt japansch feest. Het was alleen jammer dat hij geen hoogen hoed had en ook geen rok. Dien moest hij in Yokohama [espres] dadelijk voor die gelegenheid laten maken. Hij zou dat pak slechts éénmaal dragen, want in Shanghai had hij er niets aan.
"U kunt het dragen wanneer u trouwen gaat," lispelde de amerikaansche.
"Ja! Dat was waar! Dàt was een idée. Amerikanen hebben tochaltijd lumineuze ideeën. Daarop zou hij een "cocktail" drinken, een drank gelijkende op den hollandschen "advocaat". -
"Of hij miss Cowboy ook een "cocktail" aanbieden mocht? -

Kobe in 't zicht. Doktoren aan boord, om naar de pestbuiken te informeeren. "Tommy Snowboy" verlangt naar den wal. Dáár steken de mooie bergen helder af tegen den blauwen hemel, - en op de toppen der bergen kan hij de tempels zien door zijn verrekijker.
Met de meeste galanterie vraagt hij aan de Amerikaansche of zij met hem méé gaan wil, waarop die natuurlijk niet "neen" zegt.
Japanners in merkwaardige donkerblauwe korte "Kimono's" gekleed, met witte figuren bedrukt, loopen op de boot heen en weder.
Miss Cowboy die alles "charming" en "lovely" vindt, vindt ook deze japansche werklieden "charming", vooral wanneer zij tot vier malen diep voor haar buigen en haar voor een paar sloffen, die anders vijf cent ; - een halven "yen" (dollar) vragen durven.
Dan laten zij zich naar een pier roeien, en nemen '[jin]ricki" (wagentjes waar een japanner voor loopt) die miss Cowboy alweer "charming" vindt. Zij zijn minder 'charming" dan wel hoogst eigenaardig. de wagentjes zijn licht, en zwart verlakt, de kussens van rood of zwart fluweel ; de "[jinstr]ickiman" eene interressante verschijning op zichzelf in mijn nauwsluitende pantalon, van donkerblauw katoen, en korten "kimono" (kleed), de "[.....]" aan de voeten (japansche kousen), en een hoed op die eruitziet als een champignon ; en verder de bonte papieren lantaarn in de hand.

Hoogst eigenaardig en interressant en tevens beminnelijk is hij, wanneer hij na ontelbare buigingen en strijkages, zijn naamkaartje aanbiedt, en zich aanbeveelt met vele ophalingen van zijn adem, een teeken van de grootste beleefdheid.
En dan rent hij met zijn vracht weg, na die eerst warm te hebben ingestopt in den warmen deken, dien hij steeds bij zich heeft.
Het "Oriental-Hôtel" is een fraai gebouw, met eet, conversatie, lees en biljartzalen ; - ook recreatiezalen, alleen voor dames.
Gedurende dat Miss Corby zich aan den open haard ging verwarmen, en daar sommige "Magazines" las, wandelde Tommy in de leeszaal voor heeren een weinig op en neder.
Hij was er alleen met een jongen knapuitzienden vreemdeling, die hem eerst fixeerde, en vervolgens naar hem toekwam.
Tommy steeds vriendelijk, goedhartig en welwillend, was volstrekt niet verwonderd, toen de jonge man zich aan hem voorstelde.

In een vreemd land, was dat niets bijzonders.
Het jonge mensch heette "Smith" en was een Ier. Hij had een kolossalen woodenrijkdom, en zich naast Snowboy neêrzettende, vertelde hij hem zonder ophouden, dat hij de hele wereld gezien had, en voor de wetenschap reisde. Hij kwam nu pas van Honolulu en was over Yokohama en Tokio en Kodo met de [.....] naar Kobe gereisd.
Of mr: Snowboy een gids noodig had? Of liever gezegd een vriend die hem de weg wijzen kon?
"Met alle genoegen wilde hij hem behulpzaam zijn. Hij kende de Japanners tamelijk goed, en wist met hen om te springen. Voor vreemdelingen waren zij anders niet toeschietelijk; en deze moesten voor allles wel het vier en vijfdubbele van de waarde betalen.
Tommy was van dit alles overtuigd, en in zijne goedhartigheid dankte hij mr: Smith voor zijne welwillendheid, waarvoor hij zeer erkentelijk was, en gaarne gebruik maken wilde.
"Of mr: Smith hem het genoegen wilde doen samen met hem en eene Amerikaansche dame te dineeren?
Mr: Smith boog, en de spiegel tegenover hem weêrkaatste een blond glimlachend gelaat, met sluwe donkergrijze oogen, en een vreemden trek om den mond. De eetzaal was vol. Iedereen zat aan aparte tafeltjes. Naast hen was een groote tafel aangericht, waaraan een tiental Japanners, in nationaal dracht dineerden. Het eten was voortreffelijk, zooals overal in Japan en ook in China. het menu bestond uit drie en vijftig nummers, inclusief, dessert koffie brood en kaas en zoo voorts.

De amerikaansche vondt alles "charming" en door haar lorgnet keek zij den jongen Ier smachtend aan en wilde in de eetzaal photografische opnamen nemen, hetgeen haar door mr: Smith echter werd afgeraden.
"[..] naar den [........] [....]bike," zeide de Ier die reeds begonnen was met den gids te spelen. Tommy vondt dit 'allright" en ook miss Cowboy was met dit voorstel zeer ingenomen.
Men zette zich neêr in de jenricki's neder en liet zich naar den waterval rijden, door de japanschen stad ; die aan den éé,nen kant Heogo aan den anderen "Kobe" heet.
Aan den voet van den waterval stond een theehuis en de Ier stelde voor, om naar binnen te gaan, en er een glas bier te drinken. Het zou tevens voor mr: Snowboy zeer interessant zijn een theehuis te zien, aangezien dat toch voor de eerste keer was.
"Allright" was Tommy's antwoord. Buiten stonden een zestal japansche meisjes, die glimlachende bogen en die '[I]jen-San (vreemdelingen) verzochten om binnen te komen. Zij waren zedig gekleed in grijzen halfzijden kimono's, maar hadden mooie bontzijden "yerries" (vesten) om de blanke halzen. Om het middel hadden zij breede zijden ceintuurs die van achteren om eem grooten lus, gelijk een ransel was vastgemaakt. Bij de 'danseressen" is de lus gewoonlijk schuin en ook vaak hangt de obi in zijden strikken aan hunne zijde.
"charming" zeide miss Cowboy, en nu had zij wel gelijk. De zes meisjes waren allerliefst, en hadden iets van een fantasie-plaatje, gelijk de Yum-Yumis uit de Mikado opera.
Zij gingen binnen.

"Good gracious." zeide Tommy, "moet dit een huis verbeelden? Maar dat is een kaartenhuis en als ik er tegen aan blaas, dan blaas ik het omver. Vensters van papier, in honderd kleine houten vlakken, en schuifdeuren van papier, en in plaats van wanden, schutsels, de ééne deur in de andere gevoegd?
De meisjes waren ook naar binnen getrippeld en hadden hunne klompjes voor de buitendeur laten staan. De amerikaansche en de Ier lieten zich gewillig de schoenen door de [......] vrouwenhanden uitrekken, maar Tommy was koppig en wilde hiervan niets weten.