Marion Bloem (1952)
foto: Marion Bloem tijdens de Indische Zomer in Den Haag (2005), Theater Diligentia
Deze maand is haar geboortemaand: Marion Bloem, multitalent. Ze schrijft, maakt films en is beeldend kunstenaar. Wat kan ze niet? We kijken met blijdschap naar haar groeiend oeuvre en hopen dat er veel, heel veel Indië in zal komen.
Bij het grote publiek is Marion Bloem vooral bekend dankzij haar roman Geen gewoon Indisch meisje (1983) over de bewustwording processen van de titelheldin Sonja/Zon. Het leek of Nederland opeens ontdekte wat een "Indisch meisje" was en wilde zijn, en de discussies barstten los. Ruim twintig jaar na verschijning is het nog altijd een veelgelezen roman.
Voor en na deze roman verschenen vele andere titels: romans, novellen, verhalen, kinderboeken en gedichten. Indië komt daar regelmatig in terug, op een eigen manier. In een interview zei ze:
"Mijn moeder leerde me dat je nooit meteen 'Ja, graag' mag zeggen als iemand je iets wil geven. Eerst hoor je te weigeren. Dan vraagt de ander: 'Echt niet?' Dan zeg je weer nee. Dan dringt de ander aan: 'Neem toch'. Dan mag je pas 'ja' zeggen. In onze familie deed iedereen het zo. Ik denk dat het wel iets Indisch was, al ga ik steeds voorzichtiger met dat woord om. Indisch, wat is nou Indisch?"
Haar literaire talent komt van haar vader:
"Mijn vader was een verteller. Hij las niet voor uit een boek, maar vertelde verhalen die echt gebeurd waren, vroeger in Indonesië. Voor mij hadden die verhalen iets magisch, omdat ze zich afspeelden in een wereld die ik niet kende. Ze prikkelden mijn fantasie meer dan sprookjes."
Niet kende, inderdaad. Marion Bloem is in Nederland geboren, als dochter van Indische ouders. Hun land van herkomst lag overzee, en dat heeft Marion Bloem als zogeheten 'tweede generatie' auteur in haar werk vorm gegeven. Vertellen kan immers ook met filmbeelden, netzogoed als met woorden.
Het zoeken naar identiteit, naar een plaats om te kunnen blijven keert terug in haar werk. Het is een erfenis van de generatie voor haar, migranten eigenlijk. Daardoor ook, en door een sterk gevoel voor rechtvaardigheid, was zij initiatiefneemster van de actie 'Een royaal gebaar', waarin gepleit werd voor het verlenen van een verblijfsvergunning aan een specifieke groep asielzoekers. De actie is nu een stichting geworden.
Marion Bloem tot slot over haar werk:
"De beeldende kunst bedrijf ik met hartstocht, het schrijven is voor mij overleving, het filmen zie ik als een goed medium om een groot publiek te bereiken. Om die reden zeg ik vaak dat ik schrijven zie als mijn echtgenoot, filmen als mijn vriend en de beeldende kunst als mijn minnaar."
Meer lezen van Marion Bloem? Een selectie:
Over Marion Bloem:
