Louise Stratenus (1852 - 1908)
(foto uit roman Twee Levens)
Zij leefde op een keerpunt van de geschiedenis: Indie op weg naarzelfstandigheid, vrouwen emancipeerden, technologie in ontwikkeling.Elementen die in de romans, novellen en verhalen van Louise Stratenusterug te vinden zijn. Haar biografe Nannie van Berkum werkt al enkele jaren aan het levensverhaal van deze bijzondere vrouw. Het werk vordert, maar er liggen belangrijke vragen open.
"Freule Louise Stratenus werd dus geboren in Zeist, in 1852, waar haarouders in 1848 waren getrouwd en een aardig buiten hadden betrokken op deplaats waar nu Hotel Figi staat. In 1853 krijgt Louise een zusje, Bénineen in 1855 een tweede zusje, Henriette. Maar in de winter van 1856 slaathet noodlot toe in dit welgestelde gezin."
Met deze passage begint een biografische schets die Nannie van Berkum publiceerde in De Boekenpost. Daarna vertelt ze hoe het Louise verder verging. Het overlijden van vader, het hertrouwen van moeder. De romances van Louise, zowel met mannen als met vrouwen. Het nichtje dat over haar tante schreef. En de intrigerende relatie die Louise meer dan tien jaar had met Catharina Alberdingk Thijm, dochter en zuster van een schrijver. Nannie hierover:
"Het was destijds wel normaal dat vrouwen samenwoonden en intieme relaties onderhielden, het werd niet benoemd zoals we dat nu doen. Hoe de relatie tussen Louise en Corrie van Limburg Stirum was, weet ik niet. Zo zijn er allerlei vragen nog onbeantwoord. Ik weet dat in het boek "Verwoest leven"Catharina het ontstaan van hun relatie beschrijft, maar ze moet ook een manuscript hebben geschreven dat de breuk beschrijft. Waar is dat? Ook wil ik weten hoe de kennismaking met Célestine Oliphant Schoch is verlopen. En kwam Louise Stratenus door haar bij het Leger des Heils terecht?"
Zo zijn er meer vragen, maar op andere is al antwoord gevonden. De biografe heeft de huizen waar Louise Stratenus woonde, bezocht, ook die in Parijs, London, Brussel en Breda. Daar, in Princenhage, overleed Louise op 55- jarige leeftijd. In Indië is ze nooit geweest, maar net als in veel andere romans uit haar tijd, verschijnt de kolonie als vanzelfsprekend motief in haar oeuvre. Nannie van Berkum:
"Louise schreef op het scharnierpunt tussen literatuur en lectuur. Vooral haar verhalen vind ik prachtig, ik kan me voorstellen dat vrouwen er destijds diep van onder de indruk waren. In "Afgedaald"(1880) bijvoorbeeld schrijft ze weer over het belang van een zelfstandig leven voor vrouwen. Hier gaat het over een adellijk meisje dat liever carrière maakt dan met een rijke neef te trouwen. Uiteindelijk trouwt ze toch, na haar succes te hebben behaald. Dat dubbele trekt me aan. Aan de ene kant vond ze dat vrouwen voor zichzelf moesten zorgen. En anderzijds moesten vrouwen zich wel conformeren. Zelf was Louise self supporting."
Een biografie in wording. Wanneer is die af? "Over twee, drie jaar", denkt Nannie hardop. Er is nog veel te onderzoeken, veel te doen, er zijn vragen die misschien nooit een antwoord krijgen, maar wat onomstotelijk vast staat: "De biografie komt er. Louise mag niet vergeten worden."
Nannie van Berkum, afgestudeerd aan de Radboud Universiteit Nijmegen, in het dagelijks leven fulltime onderwijsmanager, n.vanberkum@kw1c.nl, website www.berkaboek.nl.
Bron: interview door de Conductrice, oktober 2008
Meer lezen van Louise Stratenus?
Over Louise Stratenus, o.a.:
