Marian Bruinvels: Batavia
Ten geleide Een kampverhaal, herkenbaar voor velen.
Meestal dragen de Japanners geen zwaard, maar een karwats. Voor een klein kind is dat angstwekkend genoeg. Wanneer Micheline een Japanner of Koreaan ziet naderen, moet ze "kjotské!" roepen. Daarna de commando's voor buigen en weer opstaan. Bij nalatigheid of buigen onder een niet-correcte hoek brengt ze haar moeder in gevaar. De Jap straft alleen de moeders, niet de kinderen. Ook mag ze dat woord "Jap" niet zeggen.
Als de bewaker voorbij is loopt ze verder, naar een zaal in het katholieke gedeelte van het kamp. Daar woont een meisje dat een doodskopje wil ruilen voor tien knikkers. Haar slapie Herman heeft de ruil voorbereid. Met blote voeten zoekt Micheline haar weg over de gebroken, smerige tegels. De gangen hebben een dak. Buiten de gangen is de rode aarde. De zaal van het katholieke meisje is heel groot. Zij is klein en blond. Haar moeder ligt op haar rug op de brits. De moeder is erg mager. Het meisje, ongeveer even oud als Micheline, laat een vuurrood bakelieten doodhoofdje zien. "Het is wel erg klein", zegt Micheline kritisch, "voor tien knikkers." Ze moet Herman ook nog een knikker bemiddelingskosten betalen. Voor vijf gewone blimbings, glazen knikkers met een gedraaid kleurvlak erin, en een klein lief melkblauw knikkertje - iets zeldzaams! - wordt de ruil besloten. De moeder doet even haar ogen open. Ze vindt het goed.
Tevreden loopt Micheline terug naar haar eigen zaal. Op de tegels ligt een doodgeslagen duizendpoot, een gemeen en giftig ding. Zijn gevaarlijke lichaam ligt gedraaid. Micheline loopt er omheen. Een jongen van een jaar of zes komt haar tegemoet. Hij zuigt ergens op. "Wat heb je daar?" vraagt Micheline. De jongen draagt een onderbroek, verder niets. Zijn dunne borstbeen steekt naar voren. Hij vertelt dat hij voor zijn verjaardag een stukje kaas heeft gekregen. "Kaas?" vraagt Micheline, "Wat is dat?" De jongen laat haar even op de kaas zuigen. Het smaakt lekker. Dan geeft Micheline hem het blokje kaas voorzichtig weer terug.
