Mina Kruseman  
Mina Kruseman
 
Mina Kruseman

Indo-Europeanen

Tijdens haar jaren in Indië spreekt Mina Kruseman zich herhaaldelijk uit pro de Indo-Europese bevolkingsgroep. Dat was te verwachten. Mina had een scherp oog voor onrecht. Deze bevolkingsgroep moest een positie zien te vinden tussen hun Indonesische en Europese achtergrond, wat vaak uiterst moeilijk ging. Speciaal Indo-Europese meisjes droeg Mina een warm hart toe.

In haar zo'n 600 pagina's tellende roman Parias (1900) is de hoofdpersoon een Indisch meisje, Lize genaamd. Onder dwang van haar ouders trouwt ze met een assistent-resident. Het wordt een ongelukkig huwelijk. Pas nadat ze heeft weten te scheiden, kan ze met haar werkelijke liefde trouwen. Tegen deze achtergrond vertelt Mina Kruseman andere verhalen en geeft zij talloze observaties. Uit haar eigen leven grotendeels, want Parias heeft veel autobiografische elementen uit Mina's tijd die zij in Soerabaja doorbracht.

Onder Mina's leerlingen bevonden zich ook veel Indo-Europese meisjes. Met hen vervaardigt zij de veelgeroemde toneelkostuums, hen laat ze optreden in haar toneelstukken en met hen sluit zij, op haar manier, vriendschappen. Ook werkt Mina enige tijd mee aan het Indo-Europese toneelgezelschap 'Constantia' en is zij bevriend met de Indo-Europese ouders van schrijver Victor Ido. Met hem deelde zij een hartstocht voor paarden. Victor Ido herinnerde zich jaren later nog:
"Zij joeg mij als knaap eenigermate vrees aan door haar robuste en ongegeneerde persoonlijkheid, zoo totaal verschillend van alle dames, die ik kende. En doordat zij kinderen gewoonlijk over het hoofd zag, als bestonden deze wezens niet voor haar, trok zij daardoor juist mijn aandacht."

 
 

Voorvechtser van zwakke groepen, dat was Mina Kruseman. In het Indo-Europese meisje vond zij de vrouw en de Indo-Europeaan verenigd: beiden ondervonden onrecht en discriminatie in de Indisch-Nederlandse maatschappij. Haar inzet voor Indische meisjes had gevolgen, zo beschrijft Olf Praamstra in Een feministe in de tropen.


 
 
naar het Damescompartiment