Lilian Ducelle (1919-2013)
In 2009 wordt ze 90 jaar: Lilian Ducelle. Ze schrijft gelukkig nog altijd, maar minder dan voorheen. Tientallen jaren leefde ze van de pen, als journaliste, columniste, oorlogsreporter enzovoort. Een flexibele pen. Een scherpe pen ook, als ze oordeelde dat het nodig was om iets te verdedigen dat haar dierbaar was. Er zijn weinig vrouwen van haar kaliber.
Lilian Ducelle werd geboren op Oost-Java, in een kunstzinnige familie. Al vroeg had ze oorspronkelijke opinies over literatuur en bewees ze herhaaldelijk niet bang te zijn om af te wijken van de gemiddelde mening.
Ze groeide op in Malang, leerde cello spelen, volgde de Mulo van de Zusters Ursulinen en kwam voor het eerst op eenkrantenredactie:
"De zetterij en de drukkerij waren voor mij een openbaring. Daar kwam de krant tot leven, een geboorte die gepaard ging met getiktik (van de letterzetters), van het geratel van een paar moderne zetmachines en ten slotte het gedreun en gesteun van de persen. Hier wilde ik later werken en nergens anders. De heerlijke geur van papier en drukinkt, al zou ik moeten beginnen als schoonmaakster van de zetramen of patrijsperser."
Haar eerste journalistieke baan komt als ze 18 is: bij het Soerabajaasch Handelsconcern. Ze vindt onderdak in een kosthuis van het IEVVO, en gaat later met een broer wonen. Meer betrekkingen volgen, meer publicaties onder verschillende pseudoniemen.
Tijdens de oorlog blijft het gezin buiten het kamp. De Bersiap is moeilijk.
In 1945 wordt ze oorlogscorrespondent; daarna werkt ze voor verschillende andere bladen en kranten. Via haar echtgenoot Tjalie Robinson komt ze bij het tijdschrift Tong Tong (later Moesson): de Nederlandse en ook de Amerikaanse versie. Uiteindelijk wordt Moesson een merk, haar merk: ze is hoofd van uitgeverij Moesson, en staat na het overlijden van haar echtgenoot in 1974 ook aan het hoofd van het tijdschrift. Pas in de jaren '90 legt de die functie neer, maar actief blijft ze gelukkig.
Kritisch, bevlogen, idealistisch. Zo is zij. De keren dat ik haar heb mogen ontmoeten, zag ik ook iets haar lieve kanten, de zorgzaamheid voor mensen en poezen. Haar telefonades zijn beroemd en berucht, en zeer uiteenlopend van onderwerp. Maar bewogen en betrokken is ze altijd, en zo te zijn en te blijven is misschien haar grootste talent.
Meer lezen van Lilian Ducelle?
Over Lilian Ducelle
